پیوندهای گفتمان‌های ملی‌گرایی و حقوق شهروندی در عصر قاجار

پیوندهای گفتمان های ملی گرایی و حقوق شهروندی در عصر قاجار

اندیشه ی ناسیونالیسم یا ملی گرایی و مفهوم حقوق شهروندی از مفاهیم و مبانی اندیشه ی تجدد به شمار می آیند.پیدایش این دو گفتمان در اروپا تحت تأثیر زمینه های ذهنی، تحولات سیاسی و اجتماعی و انقلاب های دموکراتیک به ویژه انقلاب کبیر فرانسه بوده است.در ایران عصر قاجاریه به دنبال رشد اندیشه های نوخواهانه، مجالی نیز برای طرح مفاهیم جدید حقوقی از جمله مفهوم حقوق شهروندی فراهم شد.بررسی آثار اندیشه گران و نو...

پیوندهای هنر و سیاست در عصر قاجار و پیامدهای‌آن

در بررسی تاریخ هنر عصر قاجار افزون بر عناصر زیبایی‌شناختی آن، فرایندهای اجتماعی، تاریخی و سیاسی مؤثر در شکل‌گیری این آثار نیز باید مد نظر قرار گیرند. این‌گونه بررسی‌ها به هیچ وجه از ارزش آثار هنری نمی‌کاهد، بلکه سهم عناصر فرازیباشناختی را در آثار هنری نشان می‌دهد. شواهد تاریخی عصر قاجار نمودهایی از تأثیر سیاست در هنر این دوران به ویژه سیاستگذاری‌های نخبگان حکومتی1 را بر ما آشکار می‌س...

حقوق شهروندی زنان در ایران عهد قاجار

مقاله حاضر درصدد است تا تصویر کلیت‌گرایانه از موقعیت اجتماعی زنان عهد قاجار را در یک خط سیر تاریخی قرار دهد و به این مسأله بپردازد که حقوق شهروندی زنان در عصر قاجار تا چه اندازه، تحت چه اشکال و با تبعیت از کدام منطق تحول تاریخی رنگ واقعیت به خود گرفته است؟ بر این اساس، از نظریه سه مرحله‌ای تحول تاریخی حقوق شهروندی مارشال برای هدف توصیف حقوق زنان بهره می‌گیرد. روش بررسی موضوع مطالعه موردی تاریخی...

چاپارخانه در عصر قاجار

مزایده القاب و مناصب در عصر قاجار

مزایده القاب و مناصب؛ فروش مقامات درباری و دیوانی از ارمغان‌های دولت قاجار به شمار می‌ رود. این سنت گرچه در ادوار پیش نیز متداول بود، لیکن دولتمردان قاجار در این عرصه گوی سبقت را از دیگران بودند. القاب افتخاری و مناصب اداری را در این دوره به مزایده بلکه به تعبیر صحیح به «حراج» می‌گذاشتند. هر کس بیشترین پیشکش را پرداخت می‌نمود صاحب آن لقب یا مقام می‌گردید. مدت اعطای مناصب و مقامات محدود بود. شخص...

سلامت و باورهای عامیانه در عصر قاجار

بیماری و مرگ‌و‌میر بر اثر بیماری‌های واگیردار و ناشناخته یکی از واقعیت‌های اجتماعی دوره قاجار محسوب می‌شود. ادراک ابتدایی انسان پیشامدرن از بدن و زمینه‌های زیستی ابتلا به بیماری‌ها ریشه در باورهای عامیانه مردمان و منعکس‌کننده بخشی ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه آن روز بود. مقاله حاضر به بررسی باورهای عامیانه و کنش‌های متعاقب آن در مواجهه با بیماری‌ها بعنوان واقعیت اجتماعی پرداخته و درصدد پاسخ‌گو...